Tus Txiv Neej Renaissance: Tus Neeg Txhua Tus

Tus Txiv Neej Renaissance: Tus Neeg Txhua Tus
Tus Txiv Neej Renaissance: Tus Neeg Txhua Tus

Video: Tus Txiv Neej Renaissance: Tus Neeg Txhua Tus

Video: Tus Txiv Neej Renaissance: Tus Neeg Txhua Tus
Video: xum yog tus maiv siab dawb/ Maiv thoj/ nkauj taw. tshiab 2023 2024, Plaub Hlis Ntuj
Anonim

Tus txiv neej Renaissance, lossis "polymath" (tus txiv neej thoob ntiaj teb), yog tus neeg tsim kho uas muaj ntau yam kev paub thiab yog tus kws tshaj lij hauv ntau yam kev qhuab qhia.

tus txiv neej renaissance
tus txiv neej renaissance

Lub ntsiab lus feem ntau yog los ntawm cov kws ua yeeb yam zoo, cov neeg xav zoo thiab cov kws tshawb fawb ntawm European Renaissance (pib ib ncig ntawm 1450). Michelangelo Buonarroti, Galileo Galilei, Nicolaus Copernicus, Miguel Servet, Leon Battista Alberti, Isaac Newton yog cov npe tseem ceeb tshaj plaws ntawm cov neeg uas yog cov kws tshawb fawb hauv ntau qhov kev tshawb fawb thiab kos duab ib zaug. Tab sis tej zaum tus neeg sawv cev zoo tshaj plaws, tus txiv neej tiag tiag ntawm Renaissance, yog Leonardo da Vinci. Nws yog ib tug kws kos duab, engineer, anatomist, txaus siab rau ntau yam kev qhuab qhia thiab ua tau zoo nyob rau hauv nws cov kev tshawb fawb.

Lo lus "polymath" predates lub Renaissance thiab los ntawm Greek lo lus "polymathes", uas txhais tau tias "muaj ntau yam kev paub" - lub tswv yim uas tseem ceeb heev rau Plato thiab Aristotle, cov neeg xav zoo ntawm cov ntiaj teb qub txeeg qub teg.

Leon Battista Alberti tau hais tias: "Tib neeg tuaj yeem ua txhua yam,yog lawv xav tau." Lub tswv yim no embodied lub hauv paus ntsiab lus ntawm Renaissance humanism, uas txiav txim siab tias tus neeg yog unlimited nyob rau hauv nws possibilities thiab kev loj hlob. Yog lawm, lub tswv yim ntawm "Renaissance txiv neej" yuav tsum raug ntaus nqi tsuas yog rau cov neeg muaj txiaj ntsig uas tau sim txhim kho lawv cov kev txawj ntse hauv txhua qhov kev paub, hauv kev ua yeeb yam, kev loj hlob ntawm lub cev, tsis zoo li lwm tus neeg uas nyob hauv lub sijhawm ntawd, uas yog ntau dua. lub neej txom nyem.

Ntau tus neeg kawm ntawv tau txais txoj haujlwm "tus txiv neej thoob ntiaj teb".

Txiv neej nyob rau hauv lub Renaissance
Txiv neej nyob rau hauv lub Renaissance

Lawv tau koom nrog kev txhim kho tus kheej tas li, txhim kho lawv lub peev xwm, kawm lus txawv teb chaws, ua kev tshawb fawb tshawb fawb, nkag siab thiab piav qhia txog cov teeb meem kev xav, txaus siab rau kev kos duab, ua si (ua kom lawv lub cev zoo). Nyob rau theem pib, thaum lub tswv yim feem ntau txhais tau tias, cov neeg kawm ntawv tau nkag mus rau ntau yam kev paub - kev ua haujlwm ntawm Greek cov neeg xav thiab cov kws tshawb fawb (ntau yam haujlwm tau ploj hauv ntau pua xyoo tom ntej). Nyob rau hauv tas li ntawd, tus txiv neej Renaissance yog tus successor ntawm chivalric kab lig kev cai. Cov knights ntawm lub Nrab Hnub nyoog thaum ntxov, raws li koj paub, yog cov neeg txawj nyeem ntawv, sau paj huam thiab txuj ci, muaj tus cwj pwm zoo, thiab muaj kev ywj pheej ntawm tus kheej (tsis suav nrog kev ua haujlwm rau tus kav feudal). Thiab tib neeg txoj cai rau kev ywj pheej yog lub ntsiab lus tseem ceeb ntawm tib neeg txoj cai ntawm Renaissance.

Rau qee qhov, tib neeg txoj kev ntseeg tsis yog kev xav, tab sis yog txoj kev tshawb fawb. Humanists ntseeg hais tias ib tug neeg nyob rau hauv lub Renaissance yuav tsum tuajkawg ntawm nws lub neej nrog lub siab zoo thiab lub cev zoo. Tag nrho cov no tuaj yeem ua tiav los ntawm kev kawm tas li thiab txhim kho. Lub hom phiaj tseem ceeb ntawm tib neeg txoj kev ntseeg yog los tsim ib tus neeg thoob ntiaj teb uas yuav ua ke kev txawj ntse thiab lub cev zoo tshaj.

Renaissance Science
Renaissance Science

Kev rov tshawb nrhiav cov ntawv qub thiab tsim cov ntawv luam tawm kev kawm thiab tso cai rau cov tswv yim nthuav tawm sai dua. Thaum lub sij hawm Renaissance thaum ntxov, tib neeg tau tsim tshwj xeeb. Nyob rau tib lub sijhawm, cov hauj lwm ntawm Nicholas ntawm Cusa (1450), uas ua ntej lub ntiaj teb heliocentric ntawm Copernicus, tau tsim lub hauv paus rau kev tshawb fawb ntuj rau qee yam. Tab sis tseem, kev tshawb fawb ntawm Renaissance thiab kev kos duab (raws li kev qhuab qhia) tau sib xyaw ua ke thaum pib ntawm lub sijhawm. Ib qho piv txwv tiag tiag ntawm qhov no yog tus neeg txawj ntse Leonardo da Vinci, uas yog tus kws kos duab zoo, nws tseem hu ua leej txiv ntawm kev tshawb fawb niaj hnub no.

Pom zoo: