Monism is. Lub tswvyim, lub ntsiab lus, lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism

Cov txheej txheem:

Monism is. Lub tswvyim, lub ntsiab lus, lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism
Monism is. Lub tswvyim, lub ntsiab lus, lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism

Video: Monism is. Lub tswvyim, lub ntsiab lus, lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism

Video: Monism is. Lub tswvyim, lub ntsiab lus, lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism
Video: Physics Implies Monism? (1/3) 2024, Tej zaum
Anonim

Monism yog txoj haujlwm kev xav uas paub txog kev sib koom ua ke ntawm lub ntiaj teb, uas yog qhov zoo sib xws ntawm txhua yam khoom muaj nyob hauv nws, kev sib raug zoo ntawm lawv thiab kev txhim kho tus kheej ntawm tag nrho cov uas lawv tsim. Monism yog ib qho kev xaiv rau kev xav txog ntau haiv neeg ntawm lub ntiaj teb phenomena nyob rau hauv lub teeb ntawm ib lub hauv paus ntsiab lus, lub hauv paus ntawm txhua yam uas muaj. Qhov ntxeev ntawm monism yog dualism, uas lees paub ob lub hauv paus ntsiab lus ywj pheej ntawm ib leeg, thiab pluralism, raws li ntau lub hauv paus ntsiab lus.

Monism yog
Monism yog

Lub ntsiab lus thiab hom monism

Muaj kev ua vaj tse-scientific thiab ideological monism. Lub hom phiaj tseem ceeb ntawm thawj zaug yog nrhiav kev sib koom ua ke hauv qhov tshwm sim ntawm ib chav kawm: lej, tshuaj, kev sib raug zoo, lub cev, thiab lwm yam. Lub luag haujlwm ntawm qhov thib ob yog txhawm rau nrhiav ib lub hauv paus rau txhua qhov tshwm sim uas twb muaj lawm. Raws li qhov xwm txheej ntawm kev daws teeb meem ntawm cov lus nug philosophical raws li qhov piv ntawm kev xav thiab kev ua, monism tau muab faib ua peb hom:

  1. Subjective idealism.
  2. Materialism.
  3. Objective idealism.

Tus neeg txawj xav txhais lub ntiaj teb raws li cov ntsiab lus ntawm tus kheej lub siab thiab pom qhov nonws kev sib sau. Materialistic monism lees paub lub hom phiaj lub ntiaj teb, txhais txhua qhov tshwm sim raws li cov qauv ntawm qhov muaj teeb meem lossis nws cov khoom. Lub hom phiaj lub hom phiaj paub txog nws tus kheej kev nco qab thiab lub ntiaj teb uas muaj nyob sab nraud.

Lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism
Lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism

Lub tswvyim ntawm monism

Monism yog ib lub tswvyim uas lees paub ib yam khoom raws li lub hauv paus ntawm lub ntiaj teb. Ntawd yog, qhov kev coj ntawm lub tswv yim no pib los ntawm ib qho pib, sib piv rau dualism thiab pluralism, cov lus qhia uas tsis tuaj yeem ua rau muaj kev sib raug zoo ntawm sab ntsuj plig thiab cov khoom siv. Monism pom txoj kev daws teeb meem no yog kev sib koom ua ke ntawm lub ntiaj teb, lub hauv paus ntawm kev ua. Nyob ntawm seb qhov twg tau lees paub tias yog lub hauv paus no, monism tau muab faib ua khoom siv thiab kev xav zoo.

Txoj cai ntawm monism

Monism nrhiav kev txo qis rau ib lub hauv paus ntsiab lus ntawm txhua qhov sib txawv ntawm lub ntiaj teb. Qhov kev ntshaw zoo li no tshwm sim los ntawm kev xav txog qhov tsis tu ncua uas tshwm sim nws tus kheej thaum tsiv ntawm tag nrho mus rau qhov chaw. Tus naj npawb ntawm cov khoom qhib nrog xws li kev faib nce, thiab lawv cov kev sib txawv txo. Piv txwv li, muaj cov hlwb ntau dua li cov kab mob uas muaj sia nyob, tab sis muaj tsawg hom ntawm lawv. Muaj cov molecules tsawg dua atoms, tab sis lawv muaj ntau haiv neeg. Los ntawm kev dhau mus rau qhov txwv, nws tau txiav txim siab tias vim qhov kev txo qis hauv ntau haiv neeg thaum tsiv mus rau hauv cov khoom, yuav muaj ib qho kev sib xyaw ua ke tag nrho. Nov yog lub hauv paus ntsiab lus ntawm monism.

nom tswv monism
nom tswv monism

Cov ntsiab lus ntawm monism yog kev tshawb nrhiav lub hauv paus ntsiab lus. Thiab txoj hauj lwm no tau ua qhov tseem ceeb tshaj plaws txij li qhov tshwm sim ntawm lub tswv yim ntawm monism. Piv txwv li, Heraclitus sib cav hais tias tag nrhomuaj hluav taws, Thales - dej, Democritus - ntawm atoms, thiab lwm yam. Qhov kev sim zaum kawg los nrhiav thiab ua pov thawj lub hauv paus ntsiab lus ntawm lub ntiaj teb no yog tsim los ntawm E. Haeckel thaum kawg ntawm lub xyoo pua 19th. Ntawm no, ether tau npaj ua lub hauv paus.

Forms of monism

Monism yog ib txoj hauv kev los daws cov lus nug tseem ceeb hauv lub tswv yim, uas, suav nrog kev nkag siab ntawm lub hauv paus ntsiab lus ntawm lub ntiaj teb, tau muab faib ua cov ntawv txuas ntxiv thiab sib cais. Continuum monism piav txog lub ntiaj teb nyob rau hauv cov nqe lus ntawm daim ntawv thiab substratum, thaum discrete monism piav txog lub ntiaj teb no nyob rau hauv cov nqe lus ntawm cov qauv thiab cov ntsiab lus. Thawj yog sawv cev los ntawm xws li philosophers li Hegel, Heraclitus, Aristotle. Cov neeg sawv cev thib ob yog Democritus, Leibniz thiab lwm tus.

Rau ib tug monist, nrhiav lub hauv paus ntsiab lus tsis yog lub hom phiaj tseem ceeb. Tau mus txog qhov xav tau thawj substrate, nws tau txais lub sijhawm txav mus rau qhov sib txawv, los ntawm qhov chaw mus rau tag nrho. Lub ntsiab txhais ntawm commonality tso cai rau koj mus nrhiav tau ib tug kev twb kev txuas pib ntawm lub hauv paus ntsiab lus, thiab ces ntawm lawv cov complex compounds. Kev txav mus rau tag nrho los ntawm nws cov ntsiab lus tseem ceeb tuaj yeem ua tau ob txoj hauv kev: diachronic thiab synchronic.

Materialistic monism
Materialistic monism

Tam sim no, monism tsis yog ib qho kev xav xwb, tab sis kuj yog ib txoj kev tshawb fawb. Piv txwv li, txoj kev xav ntawm lej lej muab cov txheej txheem ntawm nws cov khoom los ntawm tus lej ntuj. Hauv geometry, ib lub ntsiab lus yog coj los ua lub hauv paus. Monistic mus kom ze nyob rau hauv ib tug science sim siv nyob rau hauv kev loj hlob ntawm worldview monism. Yog li, cov lus qhuab qhia tau tshwm sim uas suav tias yog kev txav mus los (mechanism), tus lej (Pythagoras), cov txheej txheem ntawm lub cev (physicalism) thiab lwm yam los ua lub hauv paus hauv ntiaj teb. Yog nyob rau hauv tus txheej txheemteeb meem tshwm sim, qhov no coj mus rau kev tsis lees paub ntawm monism los ntawm pluralism.

nom tswv monism

Nyob rau hauv kev nom kev tswv, monism yog qhia nyob rau hauv kev tsim ib tug ib-tog system, nyob rau hauv kev puas tsuaj ntawm kev tawm tsam, pej xeem kev ywj pheej thiab lub system ntawm kev sib cais ntawm powers. Qhov no tuaj yeem suav nrog kev coj noj coj ua thiab kev sib xyaw ua ke ntawm tog thiab lub xeev apparatus. Kev cog qoob loo ntawm kev ua phem, kev ntshai thiab kev tsim txom loj.

Nyob hauv kev lag luam, monism tshwm sim los ntawm kev tsim ib lub xeev cov tswv cuab, kev npaj kev lag luam lossis kev tswj hwm kev lag luam los ntawm lub xeev. Nyob rau hauv sab ntsuj plig, qhov no yog qhia nyob rau hauv kev lees paub ntawm tsuas yog lub official ideology, uas yog hu ua raws li kom tsis txhob muaj yav dhau los thiab tam sim no nyob rau hauv lub npe ntawm lub neej yav tom ntej. Qhov kev xav zoo li no txiav txim siab tsoomfwv txoj cai muaj nyob, tawm tsam kev tawm tsam, thiab tswj hwm kev tshaj xov xwm.

Pom zoo: